Szarańczyn strąkowy (Ceratonia siliqua), zwany także Chlebem świętojańskim, jest gatunkiem drzewa należącego do rodziny bobowatych (inni przedstawiciele to fasola i groch). Występuje dziko i jest powszechnie uprawiany w basenie Morza Śródziemnego. Szarańczyn potrafi osiągnąć do 15 m wysokości. Jego owoce od przeszło 5000 lat są stałym składnikiem diety ludzi żyjących w pobliżu miejsc występowania rośliny. Duże, brązowo fioletowe strąki (do 20 cm długości, 2 cm szerokości) wypełnione są dużą ilością małych brązowych nasion. Jako, że w smaku przypominają osłodzone kakao, do czasu rozpowszechnienia się buraków cukrowych i trzciny cukrowej, spożywano je jako główne źródło cukru.
Alternatywna nazwa Szarańczynu, Chleb świętojański, wiąże się z legendą mówiącą, że w okresie przebywania na pustyni miał się nią żywić Jan Chrzciciel. Starożytni Grecy określali go mianem Egipskiej figi, gdyż to w dolinie Nilu zaczęto uprawiać Szarańczyn po raz pierwszy. Od tego czasu nauczono się go uprawiać w całym basenie Morza Śródziemnego, w subtropikalnej części Stanów Zjednoczonych, Australii i Ameryce Łacińskiej. Egipcjanie używali soku z nasion Szarańczynu jako kleju wiążącego podczas procesu mumifikacji. Spopularyzowany w Europie, jako substytut czekolady, sproszkowany Chleb świętojański stosowano w operach, jako środek nadający czystość głosom sopranowym. Całe nasiona były także używane przez Rzymian i Greków jako jednostki miary wagi złota. Istnieje poważna hipoteza mówiąca, że od ich greckiej nazwy, keration, wzięła się nazwa karat.
SUBSTANCJE
Według dr J. Duke, proszek z nasion rośliny Ceratonia siliqua zawiera m.in.: aminokwasy, argininę, kwas asparaginowy, kwas benzoesowy, kwas masłowy, taniny, katechiny, celulozę, kwas mrówkowy, fruktozy, D-galaktozy, kwas galusowy, glukozę, kwas glutaminowy, glicynę, hemicelulozy, histydynę, hydroksyproliny, kwas izomasłowy, izoleucynę, leucynę, ligniny, mioinozytol, pektyny, fenyloalaninę, proliny, białka, sacharozę, saponiny, seryny, skrobię, cukry, garbniki, treoninę, tokoferol, tyrozynę, walinę, wodę i ksylozy. Strąki są bogate w przeciwutleniacze polifenolowe (19,2%), jak czekolada.
TYPOWE PREPARATY
Częściami rośliny stosowanymi jako suplement diety są nasiona i strąki. Są one zazwyczaj pieczone, ale po sproszkowaniu można je stosować jak kakao (jako posypka potraw), lub zażywać w postaci kapsułek. Cięty Szarańczyn można spożywać w postaci herbaty. Należy zaznaczyć, że niedojrzały Chleb świętojański, jest uważany za najbardziej gorzką roślinę na świecie.
ZASTOSOWANIE
W diecie człowieka, Szarańczyn jest najczęściej stosowany jako hipoalergiczny substytut czekolady. Jego sproszkowane owoce są tradycyjnie stosowane jako remedium na biegunkę. Stosuje się go także w leczeniu zakażeń gruczołu krokowego i przypadkach raka gruczołu krokowego. Szarańczyn w proszku jest użyteczny jako żywność dietetyczna i stosuje się go w wielu preparatach wspomagających utratę masy ciała oraz w batonach energetycznych. Obniża także indeks glikemiczny żywności, z którą jest mieszany.
ŚRODKI OSTROŻNOŚCI
W bardzo rzadkich przypadkach, może powodować reakcję alergiczną. Należy unikać nadmiernej konsumpcji.