Olsza czarna (Alnus glutinosa) – drzewo do 20 m wysokości. Surowcem są liście, pąki w pierwszej fazie rozkwitu, kora i całe gałązki wraz z pąkami, szyszeczkami i kwiatami pyłkowymi. Olchy lubią gleby żyzne, wilgotne, podmokłe, a więc rosną na bagnach, na moczarach, w podmokłych lasach.
DZIAŁANIE
- Surowce działają przede wszystkim ściągająco
- Wywierają wpływ bakteriobójczy, koagulując białka bakterii i niszczą toksyny bakteryjne (dotyczy to też wirusów)
- Hamują odczyn zapalny, krwawienia, zmniejszają przepuszczalność śródbłonków naczyń krwionośnych, likwidują wysięk
- Denaturują białka powierzchniowe tworząc ochronny strup izolujący
- Obkurczają naczynia krwionośne i limfatyczne, zmniejszając przekrwienie
- Działają przeciwbólowo i znieczulająco
- Hamują biegunki i nadmierne ruchy robaczkowe
- Przyśpieszają gojenie się owrzodzeń, ran i oparzeń
Ponadto surowce wywierają wpływ moczopędny, uspokajający, żółciopędny, wykrztuśny (pączki i liście i hamujący na laktację.
ZASTOSOWANIE
- Hiperlaktacja (mlekotok)
- Nieżyty jelit i żołądka
- Ostra biegunka
- Stany zapalne przewodu pokarmowego
- Choroba wrzodowa
- Gorączka, przeziębienie
- Choroby zakaźne
- Zatrucia
- Reumatyzm,
- Nadmiar soków żołądkowych
- Stany zapalne i ropne gardła i jamy ustnej*
- Nadmierne krwawienia miesiączkowe
- Upławy
- Stany zapalne i ropne narządów płciowych
- Zapalenie gałki ocznej i spojówek
Zewnętrznie
Płukanki, okłady, przemywanie: łojotokowe zapalenie skóry, mokre wypryski, rany, owrzodzenia, liszaje, ropnie, łupież tłusty, brak połysku i puszystości włosów, wypadanie włosów, tłuste włosy, wrastające paznokcie, nadmierna potliwość, wągry przy cerze tłustej, trądziki
DAWKOWANIE
Napar
3 łyżki pąków lub liści zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 30 minut; przecedzić. Pić 4 razy dz. po 150 ml; niemowlęta ważące: 3-4 kg – 6-8,5 ml, 5-6 kg – 10, 7-12,8 ml, 7-9 kg – 15-17 ml, 3-4 razy dz. (w biegunkach 5 razy w ciągu doby); dzieci ważące 10-15 kg – 21-32 ml, 20-25 kg – 42,8-53,5 ml, 30-35 kg – 64-75 ml, 40-45 kg – 85,7-96 ml, 50-55 kg – 107-117,8 ml, 3-5 razy w ciągu doby. Napar korzystnie działa przy obrzękach, kamicy moczowej i żółciowej oraz przy skąpomoczu i stanach zapalnych układu moczowego.
Odwar
3 łyżki kory lub gałązek zalać 2 szkl. wody; gotować 20 minut; dolewać wyparowaną ilość wody; odstawić na 10 minut; przecedzić. Pić jak napar lub stosować zewnętrznie. Należy dodać, że odwar ten hamuje krwiomocz.
Nalewka olchowa (olchówka) – Tinctura Alni
1 szkl. suchych liści, pąków lub gałązek zalać 400 ml wódki lub spirytusu; wytrawiać 14 dni; przefiltrować, Zażywać 3-4 razy dz. po 5 ml w 50 ml wody lub stonować zewnętrznie.
Do płukanek
1 łyżka nalewki na 300 ml wody przegotowanej.
Proszek olchowy – Pulvis Alni
suche kiście lub pączki zmielić w młynku na pył. Zażywać 4 razy dziennie po pół łyżeczki; dobrze popić. Można zmieszać z miodem: na łyżeczkę proszku dać 1 łyżkę miodu i 10 kr. alkoholu lub gliceryny, wymieszać; zażywać 3-4 razy dz. po pół łyżki. Proszek olchowy jest znakomitą zasypką na rany, zmiany sączące, owrzodzenia i liszaje.
SKŁAD
Wszystkie surowce bogate są w lupeol, betulinę, kwas betulinowy, żywice, garbniki, olejek eteryczny, kw. allantoinowy, allantoinę, suberynę i we flawonoidy. Liście i pączki zawierają dużo witamin, głównie kwas askorbinowy, wit. P (rutyna, hiperozyd), fitochinony i kwas foliowy.