Gorzknik kanadyjski (Hydrastis canadensis) stosowany jest w uśmierzaniu zapaleń błony śluzowej, leczeniu zapaleń skóry i zainfekowanych ran, pomocny przy zapaleniu spojówek, działa ściągająco i wykrztuśnie.DZIAŁANIE
- Skutecznie likwiduje kolonie grzybów Candida oraz bakterie Escherichia Coli, Helicobacter pylori i inne nie niszcząc flory bakteryjnej
- Zwalcza zakażenia pasożytnicze, bakterie, drożdże i różne odmiany ameb
- Działanie antyseptyczne, ściągająco, przeciwkaszlowo i wykrztuśnie
ZASTOSOWANIE
- W leczeniu stanów zapalnych zatok
- W uśmierzaniu zapaleń błony śluzowej (nos, jama ustna, gardło)
- W leczeniu zapaleń skóry i zainfekowanych ran
- Stosowany przy zapaleniach spojówek
- Leczenie infekcji oraz zapaleń żołądkowo-jelitowych
- Leczenie problemów trawiennych (zatrucia pokarmowe, niestrawność)
- W leczeniu jamy ustnej: paradontoza, zapalenie dziąseł
Istnieją przesłanki, że Gorzknik ma właściwości maskujące w przypadku testów na następujące typy narkotyków w moczu: amfetaminy, barbiturany, benzodiazepiny, fencyklidyny, opiaty, kokainę oraz THC. Nie ma jednak na to bezpośrednich dowodów.
DAWKOWANIE
Łyżeczkę rozdrobnionych kłączy i korzeni należy zalać 0,2 litra wrzątku i odstawić pod przykryciem. Po 15 minutach napar przecedzić. Tak przygotowany napar spożywa się 3 razy dziennie (po szklance) w przypadku niestrawności, zapalenia gardła i jamy ustnej, a także przy anginie, przeziębieniu i grypie.
Wskazane jest dla poprawienia efektu leczniczego dodatek jednej łyżeczki Echinacei.
Napar można stosować również zewnętrznie w postaci okładów w leczeniu schorzeń skóry (egzemy, grzybicy i świądu) bądź do płukania spojówek podczas zapalenia
W leczeniu infekcji oczu – łyżeczkę suszonego zioła zalewamy szklanką wrzącej wody odcedzamy, schładzamy i przemywamy oczy trzy razy dziennie
W celu sporządzenia nalewki przygotowujemy 2-litrowe naczynie, do którego dodajemy 50 g wysuszonego zioła i dolewamy 1 litr 40% wódki. Składniki należy dokładnie wymieszać i odstawić w ciemnym miejscu na dwa tygodnie. Po odcedzeniu, nalewka gotowa do użycia. W przypadku nieżytu gardła pijemy ok. 4 ml nalewki trzy razy dziennie.
Sugeruje się ograniczyć długość trwania leczenia do około 2 tygodni (obniża wchłanianie witaminy B2 prowadząc do jej niedoboru)
Nigdy nie przekraczaj dawki 2 g dziennie – gorzknik kanadyjski jest w nadmiarze trujący!
SKŁAD
Hydrastyna, berberyna, berberastyna, kanadyna, kandalina, hydrastynina, kwasy tłuszczowe, żywice, kwasy polifenolowe, mekonina, kwas chlorogenowy, fytosteryny i niewielka ilość olejku eterycznego.
PRZECIWWSKAZANIA I INTERAKCJE
- Nie podawać kobietom w ciąży i karmiącym piersią
- Niewskazany dla osób z alergią/nadwrażliwością na goldenseal lub którykolwiek z jego składników, w tym berberyny i hydrastine oraz na rośliny z rodziny astrowatych
- Nie może być przyjmowany przez osoby z wysokie ciśnienie krwi, hipoglikemią (niedocukrzenie) lub niewydolność enzymatyczną
- Nie może być podawany noworodkom (może dojść do uszkodzenia mózgu)
- Stwardnienie rozsiane lub toczeń
- Berberyna zawarta w gorzkniku może wywołać lekki światłowstręt i zwiększać stężenie bilirubiny we krwi
- Bardzo wysokie dawki goldenseal mogą wywoływać nudności, niepokój, depresje, drgawki lub paraliż
- Może powodować spadek poziomu sodu we krwi
- Stosowany na skórę może powodować owrzodzenia i podrażnienia
- Zachodzi interakcja z cyklosporynami (Neoral, Sandimmune) – gorzknik może spowalniać rozkład cyklosporyn w organizmie co może doprowadzić do ich akumulacji i skutków ubocznych
- Zachodzi interakcja z diagoxin (lanoxin) – istnieje prawdopodobieństwo zwiększenia poziomów diagoxin w organizmie
- Zachodzi interakcja z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450 2D6 ( CYP2D6)- może to powodować zwiększenie efektów tych leków oraz ich skutków ubocznych
Są to: amitriptilina ( Elavil ), klozapina ( Clozaril ), kodeina, dezipraminy ( Norpramin ), donepezylu ( Aricept ), fentanyl ( Duragesic ), Flekainid ( Tambocor ), fluoksetyna ( Prozac ), meperydyna ( Demerol ) metadon ( Dolophine ), metoprolol ( Lopressor, Toprol XL), olanzapinę ( Zyprexa ), ondansetron ( Zofran ), tramadol ( Ultram ), trazodon ( Desyrel ) oraz ziołami tj. blood root, koci pazur oraz rumianek. - Zachodzi interakcja z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450 3A4 (CYP3A4) – może to powodować zwiększenie efektów tych leków oraz ich skutków ubocznych. Sa to: lowastatyna ( MEVACOR ), ketokonazol ( Nizoral ), itrakonazol ( Sporanox ), feksofenadyna ( Allegra ), triazolam ( Halcion ) i wiele innych
- Leki zaliczane do substratów P-glikoprotein mogą wchodzić w interakcje z gorzknikiem – może dojść do zaburzenia wymiany leków w komórkach i może dojść do zbytniej ich akumulacji w organizmie co może prowadzić do skutków ubocznych
Do tej grupy leków zalicza się m.in.: etopozyd, paklitaksel, winblastyna, winkrystyna, windezyna, ketokonazol, itrakonazol, amprenawir, indynawir, sakwinawir, nelfinawir, cymetydyna, ranitydynę, diltiazem, werapamil, kortykosteroidy, erytromycynę, cyzapryd ( Propulsid ), feksofenadyna ( Allegra ), cyklosporyna, loperamid ( Imodium ), chinidyna i inne - Może zachodzić interakcja z lekami przeciwzakrzepowymi co może prowadzić do krwawień i wylewów. m.in: warfaryna ( Coumadin ® ) lub heparyna, leki przeciwpłytkowe, takie jak klopidogrel ( Plavix ® ), i niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen ( Motrin ® , Advil ® ) lub naproksenu ( Naprosyn ® , Aleve ® ) oraz ziołami tj. palma sabalowa, ginkgo biloba oraz czosnek
- Gorzknik może zwiększać efekty działania l-fenylefryny i osłabiać działanie tetracykliny, neostygminy lub johimbiny
- Berberyna zawarta w gorzkniku może obniżyć poziom cukru we krwi. Należy zachować ostrożność podczas korzystania z leków, które mogą również obniżyć poziom cukru we krwi. Pacjenci przyjmujący leki na cukrzycę powinni skonsultować się z lekarzem gdyż możliwe że będą potrzebne zmiany dawek leków
- Berberyna może obniżyć poziom cholesterolu i triglicerydów, co zwiększa działanie niektórych leków, takich jak lowastatyna ( Mevacor ® ) oraz ziół tj. czerwony ryż i guggul
- Mogą zachodzić interakcje z beta-blokerami lub BCNU
CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY
Gorzknik kanadyjski – jest rośliną wieloletnią o ciemnożółtych, grubych kłączach. Odchodzą od nich cienkie korzenie. Długość łodygi dochodzi do 30 centymetrów. Na krótkich ogonkach wyrastają z niej małe, sercowate liście łodygowe. Z kolei liście odziomkowe rosną na długich ogonkach. Są one znacznie większe, mają dłoniasty kształt, karbowaną powierzchnię i ząbkowane krawędzie. Drobne kwiaty o jasnozielonej lub jasnoróżowej barwie bardzo szybko więdną i wytwarzają owoc. Jest nim przypominający owoc maliny czerwony pestkowiec.
Nasiona gorzknika są bardzo małe i mają czarny kolor. Chociaż w Polsce uprawy gorzknika są rzadkością to w USA i Kanadzie, skąd pochodzi, jest bardzo popularny. Gorzknik kanadyjski wymaga spulchnionej gleby próchniczej o wysokiej zawartości składników odżywczych. Dobrze rozwija się na osłoniętych od wiatru, zacienionych stanowiskach o dużej wilgotności. Rozmnaża się go zarówno poprzez wysiew nasion jak i wegetatywny podział kłączy (uzyskanych podczas zbiorów). Nasiona po zebraniu wystawia się na ekspozycję niskiej temperatury, a następnie wysiewa się do skrzynek. Sadzonki przesadza się na plantację dopiero w następnym roku.
W przypadku rozmnażania wegetatywnego kłącza i korzenie gorzknika pozyskuje się w trzecim lub czwartym roku. Jest to niewiele jeśli wziąć pod uwagę, że w przypadku wysiewu nasion czas ten wydłuża się do pięciu lub sześciu lat. Surowcem leczniczym jest kłącze oraz liście. Chociaż korzenie zawierają wyższy poziom alkaloidów niż liście, ekstrakty liści zawierają substancje, które mogą nasilać działanie przeciwdrobnoustrojowe substancji czynnych w korzeniach (według badań ogłoszonych w maju 2011 w czasopiśmie “Planta Medic”).
BIBLIOGRAFIA
1. Webmd
2. Drugs
3. Goldenseal. Review of Natural Products . Facts& Comparisons 4.0. St. Louis, MO: Wolters Kluwer Health, Inc; November 2008. Accessed January 23, 2009. Health line
4. Różański
5. Zioła dobre na wszystko
6. Poznaj zioła
7. Zdrowie i uroda
8. Arkadia zdrowia
9. Biomedical
10. Crazy fortea
11. Mountain rose herbs
12. Live strong